16-02-2021
Felietony
dr Marta Szymborska
dr Marta Szymborska
Społeczeństwo oczekuje w coraz większym stopniu od organizacji wykorzystywania swoich zasobów w sposób odpowiedzialny społecznie. Dla firm oznacza to, że cele środowiskowe, kulturowe czy społeczne stoją na równi z inicjatywami wpływającymi na finanse i wzrost. Cyfryzacja jest jednym ze sposobów na wprowadzenie efektywnych zmian tu i teraz.
Zrównoważony rozwój dla wszystkich
Zmniejszanie nierówności, będące na liście Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, jest ważnym krokiem w celu zwiększenia dobrobytu populacji. W gospodarkach rozwijających się i wschodzących potrzebna jest zarówno większa równość, jak i poprawa poziomu życia.
Interwencje rozwojowe koncentrują się zwykle na nierównościach pionowych, związku między statusem ekonomicznym, dochodami i majątkiem. Jednak często to nierówności poziome, związane ze statusem społecznym i tożsamością, skazują jednostki na marginalizację i ubóstwo. Bez uwzględnienia nierówności poziomych niemożliwe jest rozwiązanie problemu nierówności pionowych.
Coraz więcej organizacji zdaje sobie sprawę z tych problemów, które dotykają szczególnie dotkliwie osób z niepełnosprawnościami. Jedną z takich przykładowych inicjatyw jest polska aplikacja mobilna AsistoV, używana przez osoby niewidome do identyfikacji produktów. Za pomocą algorytmów sztucznej inteligencji aplikacja dokładnie lokalizuje i identyfikuje produkty na półkach sklepowych. Dzięki temu nie tylko zmniejsza się poziom wykluczenia społecznego, ale i uzależnienia osób niewidomych od pomocy innych w tak zwykłych czynnościach, jak robienie zakupów.
Zbudowanie samej aplikacji polegało na opracowaniu odpowiedniego algorytmu sztucznej inteligencji, a także zebraniu bardzo dużej ilości profesjonalnych zdjęć produktów. W tym celu AsistoV korzysta z bazy GS1 Polska eProdukty, zawierającej informacje na temat ponad 30 mln produktów. Sama idea kodów kreskowych jest koncepcją społecznie odpowiedzialną. Stanowi gwarancję oryginalności produktów, która może zaważyć nawet na życiu i zdrowiu człowieka, jak to ma miejsce w przypadku ochrony przed sfałszowanymi lekami. Dane dotyczące samych produktów, ale także ich śladu w całym łańcuchu dostaw są podstawą zrównoważonego rozwoju. W dobie wysokiej świadomości konsumentów oraz zwiększającej się roli gospodarki cyrkularnej informacje na temat produktu mogą być wkrótce ważniejsze niż sam produkt. Pomagając zbierać dane, GS1 pełni niesłychanie ważną i odpowiedzialną rolę.
Mniej dokumentów, więcej drzew
Zrównoważone gospodarowanie lasami oraz zwalczanie pustynnienia to kolejny z celów zrównoważonego rozwoju. Jednak jak można zmniejszyć wycinkę drzew, gdy przeciętny pracownik biurowy wytwarza średnio 160 kg odpadów papierowych rocznie, z których połowa ląduje w śmietniku?
Z pomocą przychodzi elektroniczna wymiana dokumentów. W ten sposób organizacje nie tylko ograniczają wycinkę drzew, ale i zmniejszają koszty, związane z zakupem materiałów. Milion dokumentów cyfrowych pozwala uratować ok. 130 drzew i ponad 1,7 mln litrów wody. Dzięki Electronic Data Interchange (EDI) organizacje przyspieszają realizację procesów biznesowych, jak i wspomagają eliminację błędów oraz zmniejszenie zużycia papieru.
Wdrożenie systemu EDI szybko się zwraca, ponieważ obroty firmy zwiększają się, a koszty obiegu dokumentów spadają nawet o 80%. Rozwiązania EDI wspierają również społeczną odpowiedzialność biznesu i zrównoważony rozwój poprzez zmniejszenie emisji CO2 czy racjonalne korzystanie z zasobów. Wprowadzenie systemu EDI i digitalizacja dokumentów w KGHM, jednej z największych polskich spółek skarbu państwa oraz czołowego producenta miedzi i srebra rafinowanego na świecie, pozwoliło zaoszczędzić w zeszłym roku ok. 1 mln złotych i uchronić od wycinki aż 3 ha lasu rocznie.
Z kolei dzięki EDI Tracking, Leroy Merlin zaoszczędził ok. 1 tonę papieru tylko w pierwszym roku projektu. Poza spełnieniem celu proekologicznego francuska sieć handlowa odnotowała zwrot z inwestycji już po 4-6 miesiącach.
Zero waste
Każdego roku ok. ⅓ całej produkowanej żywności – 1,3 mld ton o wartości ok. 3,5 mld PLN – gnije w pojemnikach konsumentów i sprzedawców detalicznych lub psuje się z powodu nieodpowiednich praktyk logistycznych. Podczas gdy ogromne ilości pożywienia są marnowane, WHO podaje, że rocznie ok. 820 mln ludzi cierpi z powodu głodu.
W obliczu tych danych organizacja GS1 Polska postanowiła wesprzeć Banki Żywności w działaniach logistycznych. Jak się okazało, zmiany w zarządzaniu żywnością w zakresie logistycznym przyczyniły się do optymalizacji procesu obsługi darowizn. Sprawna wymiana informacji między darczyńcami (sieci handlowe) a Bankami Żywności pozwoliła na zmniejszenie marnotrawstwa i przyspieszenie procesów przyjmowania i przekazywania produktów spożywczych. Kluczowym rozwiązaniem w tym projekcie jest EPCIS – zdarzeniowa baza danych.
Makro korzysta z elektronicznej wymiany danych od wielu lat. Rozpoczynaliśmy w 2005 roku od komunikatu EDI – pierwsze były zamówienia, z czasem zaczęliśmy wymieniać się z dostawcami także dokumentami faktur i dostaw (DESADV). W chwili obecnej elektroniczna wymiana komunikatów pokrywa znakomitą większość przesyłanych dokumentów. Korzyści ze stosowania komunikacji elektronicznej są powszechnie znane na rynku logistycznym, nadal jednak wiele nawet dużych firm nie stosuje tego sposobu wymiany danych. Aby zachęcić naszych kooperantów do wdrożenia elektronicznej komunikacji i pokazać praktyczne korzyści z tego płynące, skupiamy się na implementacji procesów optymalizacyjnych logistykę. Jako przykład mogę podać optymalizację wysoko wolumenowych dostaw bezpośrednich do naszych placówek handlowych i centrów dystrybucyjnych, gdzie zastosowanie komunikatów EDI znacząco wpłynęło na szybkość i jakość przyjęcia i obsługi dostaw. O ile komunikacja EDI jest dosyć powszechnie używana przez naszych dostawców, o tyle niewielu z naszych kooperantów wykorzystuje komunikaty DESADV i powiązane z nimi komunikaty kodów SSCC. Najczęstszym powodem tej sytuacji, podawanym przez naszych dostawców, są ograniczenia systemowe. Dostawcy odkładają w czasie wdrożenie DESADV gdyż najczęściej jest ono uwarunkowane wdrożeniem lub rozbudową systemu informatycznego, co jak wiadomo jest na ogół kosztowne, czasochłonne i obarczone ryzykiem wdrożeniowym. Jednak z doświadczenia wiem, że firmy, które zdecydowały się wdrożyć komunikację elektroniczną odnotowują liczne korzyści z optymalizacji procesów w łańcuchu dostaw i tym samym podnoszą swoją konkurencyjność na rynku – Michał Barańczyk, Supplier Collaboration Manager, MAKRO Cash and Carry Polska S.A.
Przy małym składzie osobowym każde udoskonalenie procesu w codziennej pracy jest bardzo istotne. Dzięki niemu możemy przekazać więcej żywności w krótszym czasie większej liczbie organizacji, a co za tym idzie osób potrzebujących. Mamy świadomość, że wdrożenie całości zaleceń to proces, który potrwa, ale zgodnie z jego założeniami staramy się rozwijać technologicznie i wdrażać rozwiązania etapowo. Sektor NGO chce działać profesjonalnie. Bez wsparcia firmy GS1 Polska wraz z Siecią Badawczą Łukasiewicz – Instytutem Logistyki i Magazynowania nie byłoby to możliwe – Katarzyna Bielawska, Dyrektor Wielkopolskiego Banku Żywności.
Innym przykładem wdrożenia technologii w celu ograniczenia marnotrawstwa pożywienia jest wprowadzenie kodów kreskowych GS1 DataBar w polskiej sieci Żabka. Kody DataBar okazują się idealną odpowiedzią dla kategorii produktów świeżych, ultra świeżych oraz dań gotowych. Kody ulepszyły proces zarządzania tym rodzajem produktów, a przede wszystkim kontrolę zapasów w czasie rzeczywistym, czyli identyfikację produktów, którym kończy się termin przydatności, i zaproponowanie ich po niższej cenie klientom sieci. To z kolei w sposób bezpośredni pozwala ograniczyć ilość produktów, które zostaną przez sieć wyrzucone do kosza, gdy przestają być zdatne do spożycia.
Odpowiedzialność społeczna
Narzędzia zrównoważonego rozwoju: instrumenty ekonomiczne, środki legislacyjne i naciski ze strony konsumentów, mają doprowadzić do zmian technologicznych, zmierzających do optymalizacji recyklingu, minimalizacji odpadów, zastępowania materiałów i zmiany procesów produkcyjnych, a także kontroli zanieczyszczeń i bardziej efektywnego wykorzystania zasobów.
Już w codziennej rzeczywistości mamy do dyspozycji bardziej ekologiczne sposoby życia – od żarówek LED po e-maile. Jako jednostki mamy możliwość wprowadzania w życie rozwiązań technologicznych wspierających zrównoważony rozwój na świecie. Jednak to duże organizacje mogą jednym rozwiązaniem spowodować lawinę pozytywnych zmian. Przyczyniając się w znaczny sposób do poprawy jakości życia w skali makro, prawdziwie wykorzystują cyfryzację w duchu odpowiedzialności społecznej.
Zobacz również inne wpisy:
Członkini Zarządu GS1 Polska