09-08-2019

Case studies

Cyfryzacja w branży mięsnej

Magdalena Krasoń-Wałęsiak

Rozwój technologii spowodował, że obecnie podczas przemieszczania artykułów spożywczych mamy do czynienia z mechanizacją prac. Motorem większości innowacyjnych rozwiązań na rynku mięsa i wędlin są, tak jak w przypadku innych branż, rosnące oczekiwania konsumentów.

Obecnie robotyka i zautomatyzowane maszyny rolnicze są coraz częściej wyko­rzystywane do żywienia bydła – to już nie jest fikcja, ale rzeczywistość. Poczynając od hodowców bydła i mleczarzy, używających robotów do karmienia i dojenia, po spół­dzielnię, która zapewnia swoim pracownikom usługi satelitarne (np. do monitorowania zaopatrzenia w wodę) i drony, które kontrolu­ją produkcję. Rola cyfryzacji w branży mięsnej polega na podniesieniu produktywności i utrzymaniu wysokiej jakości produktów mięsnych. Aby to osiągnąć, robotyka i nowo­czesna technologia muszą stać się częścią standardowego zarządzania gospodarstwem. Ponadto niezbędna jest odpowiednia infrastruktura szerokopasmowa
z niezawodnym połączeniem internetowym na obszarach wiejskich, co pozwala na dostęp do technologii w tych dziedzinach. Dla Christopha Wiggera, wiceprezesa ds. sprzedaży
i marketingu giganta maszyn rolniczych John Deere, technologie cyfrowe umożliwiają hodowcom mięsa zbieranie ogromnych ilości danych.

Echo zakłóceń cyfrowych

Aby wykorzystać ten rewolucyjny okres w przemyśle spożywczym, firmy produkujące żywność muszą wykorzystać zalety cyfryzacji we wszystkim, od restrukturyzacji łańcucha dostaw po pełne wykorzystanie możliwości internetu przedmiotów (loT), dużej ilości danych czy automatyzacji. Szybkie, często zaskakujące zmiany technologiczne zmuszają firmy na całym świecie do ponownej oceny przestarzałych linii biznesówych . Zjawisko to zostało nazwane zakłóceniami cyfrowymi. Efekty zakłóceń cyfrowych w przemyśle mięsnym można znaleźć w ostatnich działa­niach podjętych przez Cargill i Tyson Foods, Inc. Firma Cargill, która jest obecnie wiodącym na świecie dostawcą mielonej wołowiny, odeszła od 153-letniego modelu biznesowego na rzecz jednej z najbardziej nowoczesnych , elastycznych, zintegrowanych firm żywieniowych. Przekształcenie modelu obejmuje handel energią, fundusz hedgingowy i operacje wieprzowe zakupione przez JBS SA za 1.45 mld USD
w 2015 roku . Firma Cargill rozwija się w sektorze akwakultury, a nawet alternatywnych, roślinnych i laboratoryjnych upraw.

Polski patriotyzm konsumencki

Polska branża mięsna napotyka wiele trudności. Mocno zakorzenione poczucie własności
we właścicielach firm , kredyty zaciągane na potrzeby inwestycyjne, wynikające z chęci sprostania wymaganiom stawianym przez rynek, rozdrobnione zakłady mięsne , niska siła przetargowa dostawców, coraz częściej występujące na rynku polskim przypadki ptasiej grypy, afrykańskiego pomoru świń ( ASF), wycofania produktów z rynku , coraz silniejsza presja cenowa, coraz wyższe kary nakładane przez sanepid . Wiele podmiotów branży mięsnej rozważa konsolidacje oraz poszukuje innowacyjnych  rozwiązań, które pomogą
w optymalizacji kosztów. W Polsce, pomimo rosnącej siły supermarketów i dyskontów,
to specjalistyczne sklepy lub tradycyjne małe sklepy spożywcze odpowiadają za większość sprzedaży mięsa i wędlin. Można też śmiało stwierdzić, iż przybiera na sile zjawisko patriotyzmu konsumenckiego. Już 7 na 10 Polaków deklaruje kupowanie polskich produktów. Świadomość konsumentów jest wyższa niż kilka lat temu – są wyedukowani, coraz częściej poszukują konkretnych informacji o produktach, składzie, miejscu produkcji.
To wszystko składa się na wiarygodność producenta.

Nowe spojrzenie na przekazywanie danych

Na rynku branży  mięsnej wymogi prawne i zachodzące w nim zmiany w niedługim czasie przestaną stanowić tzw. martwe prawo, a standardy staną się podstawą współpracy między różnymi podmiotami. GS1 Polska, odpowiedzialna za administrowanie Systemem GS1
w Polsce, wyszła naprzeciw wyzwaniom branży mięsnej, tworząc dedykowane , innowacyjne narzędzie pod nazwą „Broker mięsny „, którego zadaniem jest ułatwienie przekazywania danych o produktach od producenta do rozproszonej sieci odbiorców – sklepów i małych sieci handlowych.

Do tej pory proces synchronizacji danych podstawowych odbywał się najczęściej w postaci papierowych lub excelowych kart produkto­wych. Przekazywanie kart dostawcy do jednego odbiorcy wymagało wiele pracy. Sam proces zbierania danych i przekazywania ich
w ustalonej formie i przy użyciu różnych nośników generował dużo pracy i zajmował dużo czasu. W efekcie dostawca musi przygotowywać informację o tym samym produkcie dla każdego odbiorcy osobno, co oznacza koszty i brak efektywności, a także ryzyko błędów. Wypełniona karta jest zwykle przekazywana przez dostawcę tylko raz, w momencie wprowadzania nowego produktu na rynek. Oznacza to, iż zmiany zachodzące w trakcie cyklu życia produktu nie są przekazywane do odbiorcy lub są wysyłane pocztą elektroniczną, a wtedy informacja gubi się w nawale bieżących spraw. Może to być szczególnie  uciążliwe  w firmach, w których procesy przebiegają przez wiele wewnętrznych  wydziałów,   obsługiwanych przez różne systemy informatyczne . Zebranie wszystkich informacji jest trudne, a miejsc popełnienia potencjalnych błędów dużo.

Broker mięsny - bezpieczny produkt, mniejsze koszty

Broker mięsny odpowiada na zgłoszoną potrzebę stworzenia jednego miejsca , umożliwiającego sprawne wprowadzanie oraz późniejsza ekspozycję potrzebnych danych między partnerami. Gwarantuje jeden standard – model danych produktowych wypracowany przez GS1 Polska we współpracy z przedstawicielami branży mięsnej. Platforma umożliwia załączanie zdjęć w różnych formatach, zamieszczanie dodatkowych informacji wskazanych przez producenta i odbiorcę oraz poprzez API (specjalny interfejs programistyczny), pozwala integrować się z innymi systemami informatycznymi, uzyskując efekt synergii. Gwarantuje spełnienie wymogów tworzenia i gromadzenia danych w jednym miejscu , wypełniając dyrektywę unijną UE 1169/2011, która ma na uwadze bezpieczeństwo ostatecznego konsumenta (np. poprzez wskazanie alergenów i składników niebezpiecznych dla życia i zdrowia). Ponadto gwarantuje zgodność z unijną dyrektywą konsumencką UE 83/ 2011, mówiącą o minimalnym zakresie opisu produktu, niezbędnego do podjęcia decyzji o zakupie.

Broker mięsny skraca czas obsługi wymiany danych i pozwala tym samym obniżyć koszty. Informacja generowana przez  producenta o aktualizacji danych jest wysyłana do wszystkich odbiorców jednocześnie. Dane produktowe zamieszczone przez producenta
w Brokerze mięsnym mogą być widoczne wyłącznie dla wskazanych odbiorców lub dla całego rynku jednocześnie. Narzędzie daje możliwość wyboru. Po fazie testów i pilota­żowych wdrożeń, które miały miejsce w 2018 r., Broker mięsny został przeniesiony na platformę administrowaną przez firmę WiseBase, z która GS1 Polska podpisało stosowne porozumienie w tej sprawie. WiseBase to właściciel innowacyjnej platformy www.wisebase.pl , posiadającej funkcję Elektronicznej Karty Produktu, służącej wymianie informacji produktowych pomiędzy dostawcami a sieciami retail lub e-retail. Dzięki współpracy z firmą WiseBase platforma Broker mięsny zyskała nowe funkcjonalności, których wymagają podmioty uczestniczące w wymianie danych produktowych w branży mięsnej.

Projekt Broker mięsny jest częścią przyjętej strategii GS1 Polska w obszarze digitalizacji danych produktowych. Wymiana danych produktowych
z małymi odbiorcami jest bezpłatna dla Uczestników Systemu GS1.

Jego innowacyjność i możliwości, jakie niesie ze sobą technologia, sprawiają , że coraz więcej firm inwestuje w rozwiązania przenoszące branże na wyższy poziom. Zdjęcia i lokacja zwierząt hodowlanych, maszyny pozwalające na automatyzację czy synchronizacja danych są sposobami na osiągnięcie bardziej efektywnych rezultatów. Takie rozwiązania jak Broker mięsny usprawniają procesy i tworzą podstawę do lepszego zarządzania z perspektywy zarówno dostawców, jak i odbiorców. Dzięki temu mięso, które znajdziemy na półkach sklepowych w przyszłości , będzie lepiej skontrolowane, z większą ilością danych, co pozwoli nam, konsumentom, na bardziej świadome decyzje zakupowe.