NOWOCZESNY ŁAŃCUCH DOSTAW: BEZ STANDARYZACJI NIE MA AUTOMATYZACJI

Tomasz Kosik, CEO w Colian Logistic: W branży, w której działa Colian, czyli spożywczej (FMCG), z roku na rok zmienia się udział poszczególnych formatów sklepów w strukturze sprzedaży. Coraz mocniej rozwijają się przede wszystkim dyskonty i supermarkety (kanał nowoczesny), a zmniejsza się sprzedaż poprzez małe sklepy (kanał tradycyjny). Współpraca z sieciami handlowymi odbywa się najczęściej poprzez magazyny centralne. To tu trafiają większe partie dostaw, które następnie wysyłamy do poszczególnych sklepów. Oczywiście producenci, z którymi współpracujemy, sprzedają również na rynki zagraniczne czy bezpośrednio do klienta indywidualnego poprzez własne platformy czy e-sklepy. W takim modelu działania zapewnienie odpowiedniej dostępności towaru wymaga zaangażowania wielu obszarów do współpracy, zarówno dostawców, jak i klientów.

Oczywiście parametr dostępności nie jest jedynym wymogiem, jaki branża retail musi spełnić. Dostępność musi łączyć się z poszukiwaniem efektywności w całym łańcuchu dostaw. Z pewnością kluczem jest tu współpraca w zakresie planowania wewnątrz i na zewnątrz firmy, bieżąca analiza, komunikacja i podejmowanie decyzji oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii. Istotne jest także zarządzanie zapasem w całym łańcuchu dostaw wspólnie z partnerami biznesowymi. 

Jesteśmy bardzo dużą organizacją. Prowadzimy magazyny i placówki nie tylko w Polsce, ale i poza jej granicami. Współpracujemy z wieloma kontrahentami i rozwijamy się nie tylko organicznie, ale także poprzez akwizycje. Prawidłową identyfikację i przechowywanie towaru oraz sprawną i rzetelną wymianę informacji pomiędzy podmiotami zapewnia nam właśnie zbiór standardów GS1. Bycie Uczestnikiem Systemu GS1 umożliwia nam zwiększenie efektywności procesów wewnątrz organizacji, ale także podniesienie jakości współpracy z naszymi partnerami biznesowymi: dostawcami, klientami czy firmami logistycznymi. 

Jako Colian szukamy możliwości poprawy efektywności nie tylko wewnątrz organizacji, ale także we współpracy w całym łańcuchu dostaw z naszymi partnerami biznesowymi, a standardy GS1 są często idealnym narzędziem do tego celu. Nie możemy również zapominać o bezpieczeństwie i wiarygodności informacji o naszych produktach. W branży FMCG ważna jest szybka identyfikowalność produktów w całym łańcuchu dostaw na wypadek jakichś zagrożeń i potrzeby wycofania partii produktów. I wreszcie – stosowanie standardów pomaga także minimalizować koszty operacyjne przy zachowaniu, a nawet poprawie jakości usług. 

Jako Colian działamy na styku tych dwóch branż, więc odpowiem na własnym przykładzie. Jako producent wykorzystujemy wiele rozwiązań, począwszy od numerów GTIN na naszych produktach, etykiet logistycznych na paletach SSCC czy numerów lokalizacji GLN. Korzystamy także z Globalnych Modeli Danych, wprowadzając rzetelne dane o produktach dla wszystkich uczestników łańcucha dostaw. Korzystamy także z elektronicznej wymiany danych (EDI) pomiędzy naszymi partnerami. Wymieniamy w ten sposób wiele dokumentów, takich jak zamówienia, faktury, korekty. Ostatnio także pracujemy nad elektronicznym awizem i potwierdzeniem przyjęcia dostawy. 

Z kolei jako operator logistyczny Colian Logistic angażujemy się w projekty logistyczne w duchu digitalizacji, takie jak Paperless, gdzie wykorzystuje się elektroniczny list przewozowy e-CMR czy dokument WZ. 

Rozwijamy także inne projekty, które jeszcze bardziej automatyzują współpracę pomiędzy kontrahentami w świecie retail, takie jak proces order-to-cash czy GDSN. Robimy to z myślą o obniżeniu kosztów, poprawie wydajności i pozytywnym wpływie na środowisko. Wiemy, że dzięki temu sami skorzystamy, bo w naszych procesach będzie mniej błędów, a wymiana informacji będzie po prostu sprawniejsza.

Rozwój narzędzi, nowoczesnych technologii, systemów informatycznych takich jak ERP, WMS, TMS itp., automatyzacja, robotyzacja, digitalizacja z pewnością nie mogłyby się obejść bez standardów GS1. Opowiem to na przykładzie jednej z naszych ostatnich inwestycji w obszarze logistyki, czyli zautomatyzowanego magazynu dla dywizji napojowej w Opatówku. 

Wcześniej część naszych wyrobów magazynowaliśmy przy fabryce, a pozostałą część w kilku magazynach zewnętrznych. Dystrybucja finalna do klienta odbywała się z kilku miejsc, a towar, zanim trafił do klienta, często najpierw był transportowany pomiędzy lokalizacjami. To powodowało nie tylko wyższe koszty, ale czasem było źródłem pomyłek. 

Dzisiaj magazyn jest połączony poprzez transportery bezpośrednio z produkcją. Palety spływają z linii produkcyjnych za pomocą wózków RGV bezpośrednio do magazynu, a następnie poprzez windy i układnice są umieszczane na regałach. Dystrybucja również jest zautomatyzowana. Większość zamówień od naszych klientów trafia bezpośrednio do naszego systemu dzięki EDI. Na podstawie tych komunikatów kompilujemy dostawy, planujemy ich transport i przygotowujemy przesyłki do magazynu. System wyszukuje na podstawie zamówień odpowiednie zapasy i wydaje określone palety do wysyłki. Palety są podawane pod odpowiedni dok za pomocą układnic, wind i wózków RGV oraz automatycznych transporterów, a stamtąd odbywa się załadunek na samochody. 

Standardy GS1 – takie jak m.in. numery GTIN, etykieta logistyczna na paletach czy komunikaty EDI – umożliwiają wdrażanie takich właśnie innowacji. Powiem więcej: bez nich wdrożenie automatyzacji byłoby dużo bardziej skomplikowane. Dzięki standardom GS1 możemy nie tylko śledzić za pomocą czujników status każdej palety, ale w razie potrzeby możemy prześledzić, co się z nią działo w magazynie. 

Grupa Colian to zarówno duży producent spożywczy, jak i operator logistyczny, dlatego patrzymy na współpracę w całym łańcuchu dostaw zarówno z punktu widzenia producenta, jak i operatora obsługującego wielu innych producentów w łańcuchu dostaw. Projekt Paperless idealnie wpasowuje się w program działań związanych z digitalizacją całego łańcucha dostaw, nie tylko wewnątrz firmy, ale przede wszystkim pomiędzy podmiotami. Nie chodzi tu jedynie o zastąpienie wielu dokumentów papierowych elektronicznymi w kontekście ochrony środowiska. Poprawa wydajności samych procesów, jak i szybkości przesyłania informacji, jakości przesyłanych danych czy bezpieczeństwa to też są działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

e-CMR to kolejny, oprócz Paperless, krok w rozwoju digitalizacji łańcucha dostaw. Już od jakiegoś czasu stosuje się w łańcuchu dostaw elektroniczne zamówienia i faktury, a teraz widzimy rosnącą popularność e-awizo i komunikatu przyjęcia dostawy, w połączeniu z etykietą logistyczną. Dokument e-CMR to kolejny brakujący element całego procesu, który angażuje do współpracy także partnera logistycznego i dodatkowo usprawnia przepływ tych dokumentów w całym łańcuchu dostaw.

Nasze doświadczenia w stosowaniu e-CMR są pozytywne, mimo początkowych obaw. Mamy także potwierdzenie od wybranych do pilotażu partnerów, że również są zadowoleni, ponieważ e-CMR pozwala skrócić czas przygotowania dokumentów (które prawie zawsze są w kilku kopiach) i ułatwia ich archiwizację, a także pomaga w identyfikowaniu przesyłek. Oczywiście mamy świadomość, że e-CMR nie został jeszcze uregulowany prawnie, ale zgodnie z dyrektywą unijną spodziewamy się zmian legislacyjnych do 2024 roku. Wydaje mi się, że jest to słuszna oraz nieunikniona droga. 

Choć po raz pierwszy raportowanie ma się odbywać w 2025 roku (za okres 2024 roku), już teraz przygotowujemy się do raportowania zgodnie z dyrektywą CSRD i opracowujemy standardy dotyczące raportowania w obszarze ESG. Standardy GS1 na pewno nam w tym pomagają – przykładem jest choćby wspomniany zautomatyzowany magazyn, który w znacznym stopniu ograniczył transport: liczbę przejechanych kilometrów czy w ogóle pustych przebiegów (optymalizujemy np. wykorzystanie powierzchni ładunkowej naczepy). 

Cały czas szukamy także projektów optymalizujących dostawy i wykorzystanie środków transportowych. Oprócz tego stosujemy oświetlenie LED lub świetliki w naszych magazynach i inwestujemy w wózki widłowe z akumulatorem litowo-jonowym. Segregujemy odpady, współpracujemy z firmami recyklingowymi, staramy się także minimalizować ilość odpadów w naszych procesach. Korzystamy z opakowań zwrotnych i współpracujemy z firmami wynajmującymi i serwisującymi palety. W najbliższym czasie uruchomimy także własną farmę fotowoltaiczną. 

W Colian od dawna stosujemy procedury i regulaminy, które regulują wiele kwestii związanych z ESG. W firmie funkcjonuje program „Colian Pomaga”, dzięki któremu wspieramy wiele osób prywatnych, jak i instytucji oraz fundacji. W ostatnim czasie byliśmy aktywni przy najtrudniejszych wydarzeniach takich jak pandemia czy wojna. Pomagaliśmy uchodźcom z Ukrainy poprzez przekazywanie potrzebnych rzeczy czy organizując dom dla uchodźców. 

Prowadzimy wiele szkoleń, a także staramy się poprzez misję, wizję i wartości kreować odpowiednie zachowania wśród naszych pracowników, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji. Korzystamy z usług dostawców, którzy charakteryzują się wysoką etyką i postępują zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Dziękujemy bardzo za rozmowę!